Het is een leus die ik het afgelopen jaar, als student radiojournalistiek aan de UvA, vaak heb gebruikt. Meestal was dat recht uit het hart, soms ook om te provoceren. Want ja, tegen het geweld van schrijvende- en tv-journalisten is vaak moeilijk in te gaan. Maar ik meen het wel. Radio vind ik heel bijzonder, en dat is om meerdere redenen.Allereerst is radio snel. Als er nieuws te melden is, bij bijvoorbeeld een gebouw dat in vlammen op gaat, hoef je de schuif van de microfoon maar open te zetten en je bent 'on air'. Een journalist die voor de krant werkt moet wachten tot de krantenjongen de brievenbus bereikt heeft, voordat de lezer zijn mooi geconstrueerde zinnen kan lezen. En natuurlijk is internet snel, maar een bericht kun je pas plaatsen als het af geschreven is en achter de laatste zin een punt staat. Op de radio kun je bij 'breaking news' gewoon beginnen te vertellen wat bekend is, zonder te weten waar het schip strand. Maar goed, daar wordt berichtgeving misschien niet persé mooier van, bij echt nieuws is radio dus wel snel en het levert wel spannende radio op.
Radio is ook veel dichter op de huid. De stem van iemand verraadt vaak veel over de persoon. Niet alleen is aan de stem te horen waar iemand vandaan 'kump', ook kun je horen of iemand zenuwachtig is, gepassioneerd, zeker van zijn zaak of bijvoorbeeld bedroefd. Radio is dan ook heel 'echt'. Daar kan een schrijvend journalist niet aan tippen. Al zet die de woorden van de geïnterviewde nog zo realistisch op papier, het is natuurlijk lang niet zo levensecht als de eigen stem. Het is een constructie, een weergave van het eerder gevoerde interview.
Beeld is vaak overbodig. Beeld leidt vaak zelfs af, want vaak moeten 'knipjes' in het ruwe materiaal verborgen worden. Dat gebeurt door deze met andere beelden te versnijden. Wie erop gaat letten, ziet bij een televisie-interview van een minister voortaan alleen nog maar de beelden van: voorbijgangers, de viskraam naast de Tweede Kamer, friet etende bejaarden en een overvliegende helikopter. Beeld is, tenzij er twee vliegtuigen in de Twin Towers vliegen, heel vaak meer 'opvulling' dan echt extra informatie.
Maar de belangrijkste reden waarom radio het mooiste medium is, is de verbeelding. Radio is levensecht, maar laat tegelijkertijd nog wat te raden over. Dit maakt radio zo'n uitzonderlijk medium. De luisteraar mag namelijk zijn verbeelding gebruiken om invulling te geven aan dat wat hij hoort. Dat is extra spannend bij een reportage met veel geluiden en stemmen. Maar zelfs bij een studiogesprek kun je als luisteraar voor je zien hoe de interviewer en geïnterviewde tegenover elkaar zitten. Een kuchje, een glas met water dat wordt neergezet, knisperende blaadjes papier én dan die stemmen. Genoeg om je fantasie te prikkelen.
Genoeg redenen danook, waarom het zo'n genot is om naar de radio te luisteren. Genoeg redenen om nog harder mijn best te doen om mooie radio te maken.
"En daarmee laat ik u over aan de verpozen die de radio u pleegt te bieden."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten